Egzamin ósmoklasisty z angielskiego — co trzeba znać?

Prawdopodobnie bardzo często słyszałeś od nauczycieli, że jest to ogromnie ważny egzamin. Najpewniej twoi rodzice powtarzali ci, żebyś się do niego uczył przez wszystkie lata swojej edukacji. Praktycznie każdy przygotowuje się do niego, tuż przed więc nie jesteś osobą osamotnioną. Perspektywa pisania egzaminu z aż ośmiu lat nauki może wydawać się nieco przerażająca. Mimo wszystko nie trzeba być aż tak zaniepokojonym. Zazwyczaj jest tak, że umiesz więcej, niż ci się wydaje. Twoje umiejętności należy jedynie „doszlifować”, a do tego potrzebna jest jedynie nasza siła woli (i trochę zagospodarowanego czasu). Niestety 60 stronicowy spis zakresu materiału na CKE nie pomaga przy nauce (i na pewno nie sprzyja chęciom do powtórki). Właśnie dlatego tutaj znajdziesz szybki i czytelny zakres tego, co obowiązkowo powinieneś powtórzyć przed egzaminem.

Z czego składa się egzamin ósmoklasisty?

Egzamin jest podzielony na określone części, które mają za zadanie zbadać twoje umiejętności. 

1. Rozumienie ze słuchu

Część na słuchanie trwa 20 minut. Wiele uważa je za najgorszą część zadań, największy strach wywołuje obawa przed niezrozumieniem tekstu. Fakty są takie, że tekst puszczany jest 2 razy. Ta część egzaminu gwarantuje zdobycie 20-25% wszystkich punktów, dlatego warto do tego przysiąść. Przygotowanie do tej części nie jest takie oczywiste jak uczenie się regułek, ponieważ z językiem należy się „osłuchać”, żeby go rozumieć i wyciągać wnioski z wypowiedzi. Jednak słuchanie nagrań konkretnie do egzaminu nie jest jedynym sposobem nauki. Ciekawszym wyjściem, będzie uczenie się podczas oglądania seriali lub filmów z napisami. Świetną opcją będzie instalacja wtyczki do nauki języka podczas oglądania filmów i seriali na Netflixie. Dzięki niej wyświetlane są napisy w dwóch językach (najlepiej polskim i angielskim). Dzięki tej opcji nie tylko słuchamy obcego języka, ale również uczymy się różnych akcentów. 

2. Funkcje językowe

Może brzmieć skomplikowanie, ale wcale takie nie jest. Funkcje językowe to po prostu umiejętność logicznego dogadania się po angielsku. Są to tak zwane reakcje na konkretne wypowiedzi. To krótkie dialogi, na które musisz równie krótko odpowiedzieć. Przede wszystkim trzeba na spokojnie przeczytać wymianę zdań, spróbować przetłumaczyć ją na polski i dopiero wtedy spojrzeć do proponowanych odpowiedzi lub zastanowić się nad własną (jeżeli zadanie jest otwarte). Najlepiej odrzucić odpowiedzi irracjonalne, np. gdy na pytanie o kolor bluzki mamy odpowiedź „tak, mam trzynaście lat”. Ta część stanowi 15-20% wszystkich punktów.

3. Rozumienie tekstów pisanych

Czytanie może wydawać się pożeraczem czasu egzaminacyjnego. Szczególnie że ze stresu możesz mieć z nim problemy. Najlepszą metodą na tą część jest zaczęcie od pytań do tekstu. Dzięki tej metodzie wiesz, czego dokładnie szukać w czytance. Ponadto zyskujesz cenny czas, który poświęciłbyś na powtórne czytanie tekstu. Niekiedy może się tu pojawić również obrazek, wtedy wykorzystujesz dokładnie tę samą metodę, z tym że nie musisz już tyle czytać. W tej części możesz zdobyć aż 25-30% wszystkich punktów.

4.  Znajomość gramatyki i słownictwa

Ta część jest uważana za równie trudną (albo trudniejszą) jak słuchanie. Zakres materiału gramatycznego może przerażać, jest w końcu z ośmiu lat nauki. Jednak tak jak powiedziane na samym początku. Prawdopodobnie umiesz więcej, niż początkowo zakładasz. Warto jednak wiedzieć, co dokładnie powtórzyć do egzaminu. 

CZASOWNIK

• Bezokolicznik i czasownik w formie osobowej, np. to love (kochać), loves (on/ona/ono kocha)
• Czasowniki posiłkowe auxiliary verbs, czyli operatory, dzięki którym układamy zdania (have/do/will)
• Czasowniki modalne:
• can, np. I can’t play football – umiem grać w piłkę nożną, can you help me? – czy możesz mi pomóc?
• could, np. I could fall in love – mógłbym się zakochać could you tell me, what time is it? – czy mógłbyś mi powiedzieć, która godzina?
• may, np. I may be loud – może jestem głośny, I mayn’t love you. – nie mógłbym cię kochać.
• must, np. You mustn’t smoke here – nie możesz tu palić, She must do her homework. – ona musi zrobić zadanie domowe
• should, np. Should I take off my glasses? – czy powinnam zdjąć okulary, he should play volleyball. – on powinien grać w siatkówkę
• will, np. I’ll go with you. – pójdę z tobą, I won’t do this. – nie zrobię tego

RZECZOWNIK

• Rzeczowniki policzalne, np. a dog, a chair i niepoliczalne, np. money, hair
• Liczba mnoga regularna, do rzeczownika dodajemy „-es” „-s” table, tables i nieregularna, np. a woman – women
• Forma dzierżawcza saxon genitive tworzony za pomocą -’s lub of – Peter’s dog
• Rzeczowniki złożone compound nouns, czyli rzeczowniki złożone z dwóch lub trzech części np. a frying-pan – patelnia

PRZEDIMEK

• Przedimek nieokreślony, np. a frog, an animal
• Przedimek określony, np. the sun, the USA
• Przedimek zerowy, np. dinner, sugar

PRZYMIOTNIK

• Stopniowanie przymiotników regularne, przy krótszych przymiotnikach dodanie „-er” do drugiego stopnia i postawienie „the” przed przymiotnikiem i dodanie „-est” do trzeciego stopnia, np. small – smaller – the smallest
• Stopniowanie przy dłuższych przymiotnikach dodanie „more” do drugiego stopnia i „the most” do trzeciego, np. beautiful – more beautiful, the most beautiful
• Stopniowanie nieregularne (wyjątki do nauczenia na pamięć), np. far – further – the furthest
• Porównania She is as modern as her mother, English is better than Math
• Użycie so, such, how i what z przymiotnikami, np. He is such a handsome boy. How nice!
• Przymiotniki dzierżawcze (mój, twoja, ich), np. my your, their

PRZYSŁÓWEK

• Stopniowanie regularne , np. happily – more happily – the most happily, 
• Stopniowanie nieregularne, np. badly – worse – the worst
• Przysłówki too (zbyt) i enough (wystarczająco), np. (not) money enough, too large
• Miejsce przysłówka w zdaniu, np. She often goes to the cinema. They are always late. Do it quickly!

ZAIMEK

• Zaimki osobowe w formie podmiotu (ja, ty, wy), np. I, you, we i w formie dopełnienia (mnie, tobie, im), np. me, you, them
• Zaimki dzierżawcze, np. my, mine, your, ours
• Zaimki zwrotne, np. myself, yourself, herself
• Zaimki wskazujące, np. this, those
• Zaimki pytające, np. what, which, who
• Zaimki względne, np. who, which, that
• Zaimki wzajemne, np. each other, one other
• Zaimki nieokreślone, np. some, any, much, many, no, (a) few, (a) little
• Zaimek bezosobowy (dotyczy ogółu), np you
• Zaimki one / ones – one używamy z rzeczownikiem policzalnym ones w liczbie mnogiej

LICZEBNIK

• Liczebniki główne, np. two (dwa), a thousand (tysiąc)
• Liczebniki porządkowe, np. the first (pierwszy), the twenty-sixth (dwudziesty szósty)

PRZYIMEK

• Przyimki określające miejsce, kierunek, odległość, np. in London, to school
• Przyimki określające czas, np. in August, at night, on Friday
• Przyimki sposobu, np. by bus, without the key
• Przyimki po niektórych czasownikach i przymiotnikach, np. interested in

SPÓJNIK

Spójniki, np. and (i), if (jeśli), or (lub), unless (chyba, że), while (podczas, gdy)

SKŁADNIA

• Zdania twierdzące, przeczące i pytające w czasach Present Simple, Present Perfect, Past Simple, Future Simple
• Zdania z podmiotem it, np. It was a total disaster.
• Zdania z podmiotem there, np. There’s much you could do at home.
• Zdania z dwoma dopełnieniami, np. Yesterday I did the dishes for my mum.
• Zdania w stronie biernej w czasach: Present Simple, Present Perfect, Past Simple, Future Simple
• Pytania pośrednie, np. Could you tell me where he is studying?
• Zdania współrzędnie złożone, np. My brother was playing football when I was watching movie.
• Zdania podrzędnie złożone:
• przydawkowe, np. The man who lives next door is a famous actor.
• okolicznikowe
• – celu, np. I came here to tell you something.
• – czasu, np. The phone rang when we were cooking the dinner.
• – miejsca, np. He was sitting where I had left him.
• – przyczyny, np. She is happy because she passed the exam.
• – skutku, np. I was tired so I went straight to bed.
• – warunku (typu 0, I, II), np. If I had a lot of money, I would buy a big house.
• Konstrukcje bezokolicznikowe i gerundialne, np. I’m good at cycling.
• Zdania wykrzyknikowe, np. What a beautiful day!

5. Wypowiedź pisemna 

To już praktycznie koniec, została tylko najbardziej twórcza część egzaminu – email. Najważniejsze to dobrze przeczytać i zrozumieć temat emaila, następnie podczas pisania trzymać się wyznaczonych kropek. W pisaniu ważne jest bogactwo naszego słownictwa. Poniżej parę zwrotów, które urozmaicą twoją pracę:

Zwroty do adresata

• Dear – drogi/droga
• Hi/Hello – cześć..
• Dear Sir/Madam – Szanowny Panie/Szanowna Pani

Rozpoczęcie

• What’s new? – Co tam u Ciebie nowego?
• Thank you for your email – dziękuję za twojego maila
• How are you? – Jak się masz?
• I was glad to hear from you. – Cieszę się, że napisałeś.
• How’s everything? – Co słychać?
• How are things with you? – Jak się miewasz?
• I hope life’s treating you well. – Mam nadzieje, że wszystko u Ciebie w porządku. 
• I hope things are going well with you these days – Mam nadzieję, że u Ciebie wszystko w porządku w ostatnim czasie.
• I hope you are well – Mam nadzieję, że u Ciebie wszystko w porządku.

Rozwinięcie

• I wanted to ask you for a favor. – Chciałbym Cię prosić o przysługę.
• Can you tell me more about…? – Czy mógłbyś mi powiedzieć więcej na temat…?
• I would love to hear about… –  Chciałbym usłyszeć o…
• Do you know if… – Czy wiesz, czy…?
• I was wondering if you could answer my question regarding…? – Czy mógłbyś odpowiedzieć mi na pytanie dotyczące…?
• Please, could you... – Proszę, czy mógłbyś…?
• It was so kind of you to invite me to…– Bardzo miło z Twojej strony, że zaprosiłeś mnie na…
• When it comes to… – Jeśli chodzi o…

Zakończenie

• Hope to hear from you soon. – Mam nadzieję, że szybko się usłyszymy.
• Thanks in advance – Z góry dziękuję.
• Thank you for your help. – Dziękuję za pomoc.
• Write back soon. – Napisz niedługo.
• Let me know if you need anything else. – Napisz do mnie, jeśli potrzebowałbyś czegoś jeszcze.
• Send me news when you know more. – Napisz, gdy będziesz mieć więcej informacji.
• See you soon! – Do zobaczenia!
• Write soon! – Napisz szybko!
• Take care! – Trzymaj się!
• Give my love to your family. –  Ucałuj ode mnie swoją rodzinę.
• Write back as quickly as you can. – Odpisz tak szybko, jak tylko będziesz mógł/mogła.
• Have a nice day! – Miłego dnia.

I przede wszystkim — nie ma się czego bać! Powodzenia!